ચીન માટે મોટો ઝટકો
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના રાષ્ટ્ર પ્રમુખ બન્યા બાદ વૈશ્વિક સ્તર પર ખળભળાટ મચી ગયો છે.
ટ્રમ્પે કેનેડા અને મેક્સિકો જેવા પાડોશી દેશો પર ભારે ભરખમ ટેરિફ લગાવીને ખળભળાટ મચાવી દીધો છે
ચીન પર પણ 10 ટકા ટેરિફ લગાવવામાં આવી છે. આ સિવાય ટ્રમ્પના ભારે દબાણ વચ્ચે પનામા એ ચીનને ભારે ઝટકો આપ્યો છે.
પનામા નહેરને લઈને ટ્રમ્પના દબાણની વચ્ચે પનામાના રાષ્ટ્ર પ્રમુખ જોર સાઉલ મુલિનોએ કહ્યું છે.
કે, તેમનો દેશ ચીનની મહત્વકાંક્ષી યોજના બેલ્ડ એન્ડ રોડ (BRI)ને રિન્યૂ નહીં કરે.
પનામા એ 2017 માં ચીનની આ યોજનાથી જોડાયેલું હતું.
પરંતુ, હવે પનામાના રાષ્ટ્ર ,પ્રમુખની આ જાહેરાત બાદ સ્પષ્ટ છે કે, પનામા જલ્દી ચીનની આ યોજનાથી બહાર નીકળવા જઈ રહ્યું છે.
પનામાનું મહત્ત્વ શુ છે ?
દુનિયાભરની જિયોપૉલિટિક્સમાં પનામા નહેરનું ખૂબ જ મહત્ત્વ છે.
આ 82 કિલોમીટર લાંબી નહેર એટલાંટિક મહાસાગર અને પ્રશાંત મહાસાગરને જોડે છે.
દુનિયાભરનો 6 ટકા સમુદ્રી વ્યાપાર આ નહેરથી થાય છે. અમેરિકા માટે આ નહેર ખૂબ જ મહત્ત્વની છે.
અમેરિકાનો 14 ટકા વ્યાપાર પનામા નહેર દ્વારા થાય છે.
અમેરિકા સાથે જ દક્ષિણ અમેરિકાના દેશોની પણ મોટી સંખ્યામાં આયાત-નિકાસ પનામા નહેર દ્વારા જ થાય છે.
એશિયાથી જો કેરેબિયાઈ દેશ માલ મોકલવાનો હોય તો જહાજ પનામા નહેર થઈને પસાર થાય છે.
પનામા નહેર પર કબ્જાની સ્થિતિમાં દુનિયાભરની સપ્લાય ચેઇનમાં અડચણ ઊભી થઈ શકે છે.
પનામા નહેરનું નિર્માણ એ વર્ષ 1881માં શરૂ થયું હતું.
પરંતુ, 1904 માં અમેરિકાએ આ નહેરના નિર્માણની જવાબદારી સંભાળી અને 1914માં અમેરિકા દ્વારા આ નહેરના નિર્માણને પૂર્ણ કરવામાં આવ્યું.
ત્યારબાદ પનામા નહેર પર અમેરિકાનું નિયંત્રણ રહ્યું છે.
પરંતુ, વર્ષ 1999 માં અમેરિકાએ પનામા નહેરનું નિયંત્રણ પનામાની સરકારને સોંપી દીધું હતુ.
હવે તેનું પ્રબંધન પનામા નહેર ઑથોરિટી દ્વારા કરવામાં આવે છે.
ચીન માટે મોટો ઝટકો
પનામા નહેરમાં ચીનની શું ભૂમિકા છે?
પનામા નહેરના સંચાલનમાં ચીનની સરકારની સ્પષ્ટ ભૂમિકાનું કોઈ પ્રમાણ નથી પરંતુ, પનામામાં ચીની કંપનીઓની સારી એવી હાજરી છે.
ઓક્ટોબર 2023 થી સપ્ટેમ્બર 2024 સુધી પનામાથી થઈને પસાર થતાં જહાજોમાં 21.4 ટકા ઉત્પાદન ચીનનું હતું.
ચીને અમેરિકા બાદ પનામા નહેરનો સૌથી વધારે ઉપયોગ કરનાર દેશ છે.
હાલના વર્ષોમાં ચીને નહેર પાસે બંદર અને ટર્મિનલોમાં પણ ભારે રોકણ કર્યું છે.
નહેર સાથે જોડાયેલા બંદરમાંથી બે વર્ષ 1997થી જ ચીની કંપની હચિસન પોર્ટ હોલ્ડિંગ્સની સહાયક કંપની સંચાલન કરી રહી છે.
આ બંદર એ પ્રશાંત મહાસાગર તટ પર સ્થિત બાલ્બોઆ અને એટલાંટિકના તટ પર ક્રિસ્ટોબલ બંદર સાથે સ્થિત છે.
પનામા પરત લઈશું
રાષ્ટ્ર પ્રમુખ ટ્રમ્પે કહ્યું કે, અમેરિકાના પનામાને પરત લઈને રહીશું અને તેના માટે અમે કંઈક મોટું પગલું લેવા જઈ રહ્યાં છીએ.
પનામા જ ચીનને ચલાવી રહ્યું છે જોકે, આ નહેર ચીનને સોંપવામાં આવી ન હતી.
પનામા નહેર સમજ્યા વિના પનામાને સોંપી દેવામાં આવી હતી.
પરંતુ, તેઓએ કરારનું ઉલ્લંઘન કર્યું અને અમે તેને પરત લઈને રહીશું. જેના માટે અમુક મોટા પગલાં લેવા જઈ રહ્યાં છીએ.
આ પહેલાં પનામા નહેરને લઈને ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે, અમારી નૌસેના અને કારોબારી સાથે ખૂબ અનુચિત વ્યવહાર કરવામાં આવ્યો છે.
પનામા દ્વારા લેવામાં આવતી ફી હાસ્યાસ્પદ છે. આ પ્રકારની વસ્તુઓને તુરંત બંધ કરી દેવી જોઈએ.
જો પનામાનું સુરક્ષિત, કુશળ અને વિશ્વસનીય રીતે સંચાલન નથી થતું તો અમે માંગ કરીશું કે, પનામા નહેર અમને સંપૂર્ણ રીતે પરત કરવામાં આવે.
જો નૈતિક અને કાયદાકીય રીતે બંને સિદ્ધાંતોનું પાલન કરવામાં આવે તો અમે માંગ કરીશું .
કે, પનામા નહેરને જેટલું બની શકે તેટલું જલ્દી અમેરિકાને પરત કરી દો.
READ MORE :
7000 વિદ્યાર્થીઓ કેનેડાથી ડિપોર્ટ: વિઝા માટે અરજી કરતી વખતે થતી સામાન્ય ભૂલોથી સાવધ રહો